زیارلو

مطالب متنوع و جالب

زیارلو

مطالب متنوع و جالب

دیداری با استاد کریمی مراغه ای و سفرنامه کربلا وی

دیداری با استاد کریمی مراغه ای و سفرنامه کربلا وی
خدا نصیب ائده هر شخص آرزومنده
حامد خسروشاهی

کمتر کسی است که اسم استاد کریمی مراغه ای را نشنیده باشد. استاد کریمی بیشتر به یک شاعر طنزپرداز که مسائل اجتماعی را در اشعارش با زبانی طنز منتقل می کند شناخته می شود، ولی سفرنامه های استاد کریمی هم از آثار گرانسنگ این شاعر باب طبع مردم آذربایجان است. 

طرح مشتاقی دیدار با استاد، با جناب رضاساعدی از علاقه مندان استاد کریمی مطرح شد و ایشان هم دست به نقد، فردای آن روز را برای سفر به مراغه مناسب دید. قرار را به ساعت هفت صبح گذاشتیم و راه افتادیم. حوالی ساعت یازده بود که رسیدیم به مراغه. سراغ مغازه استاد کریمی را گرفتیم و نشانی سراج بازار یا به قول خود مراغه ای ها «سراجا بازار» را دادند. یک تاکسی گرفتیم و راه افتادیم. سر صحبت با راننده تاکسی باز شد و راننده که فهمید برای دیدن استاد کریمی به مراغه آمده ایم گفت که استاد نه ماه از سال معمولا در سفر هستند و خیلی به ندرت می توان ایشان را در مراغه پیدا کرد، اما از شانس شما امروز در مراغه هستند چرا که صبح در هیئت صبحانه حاضر بودند.
یک جعبه شیرینی گرفتیم و از سر بازار پرسان پرسان رفتیم تا رسیدیم به مغازه ای که رویش نوشته بود «کتابفروشی کریمی». مغازه بسته بود. سوال کردیم گفتند استاد کریمی الآن برمی گردد. چرخی زدیم و برگشتیم که دیدیم استاد نشسته اند زیر کرسی کوچکی که نه ماه سال در مغازه دایر است. «کئف احوالی» کردیم و نشستیم به خوردن چای آن هم باشیرینی مراغه. گفتند که زیاد تمایلی به مصاحبه ندارند و زندگینامه شان در اول کتاب ها آمده و پرگویی ضروری نیست. از کتاب هایشان رنگارنگ جلد۱۵ را پیشنهاد کردند که هم فکاهیات در آن هست، هم چند سفرنامه داخلی و خارجی (که همه خارجی ها زیارتی هستند) و تعدادی از اشعار انقلابی. شعر معروف «ساغلیقیمدا منی یاد ات اخوی...» هم در این کتاب است. دادم کتاب را برایم امضا کنند، که استاد بالای امضا نوشت: «برای حامدی از من نشانه/ بماند دست خطی جاودانه/ کتاب من پر از تفریح و پند است/ به کام دوستان شیرین ز قند است» 


اما نگاهی به زندگی استاد کریمی:
میرزا حسین کریمی مراغه‌ای تولد در سال ۱۳۱۰ در «روشت» از روستاهای مراغه. پدر او مرحوم ذاکر مراغه‌ای شاعری نوحه ئسرا بود که همین در طبع روان او اثر داشت.
مرحوم ذاکر هر هفته در منزلش عزای حسینی برپا می کرد و به همت این مرد وارسته هیئت شعرا و نوحه‌خوانان مراغه بنیان گذاشته. حسین کریمی دستی به سر و صورت مغازه شمع‌ریزی پدر کشیده و در جوار آن به آب نبات‌پزی و سوجوق فروشی پرداخت تا اینکه در سال ۱۳۵۴ پدر را از دست داد و باز دکان پدری را ترک نگفت و همچنان جانشین پدر در دکان و در هیئت شعرا و نوحه‌خوانان بوده و زمام امور را با لیاقت و با تجربیاتی که از پدر اندوخته بود به‌دست گرفت.
استاد کریمی علاوه بر آثار گران‌بهایی که به‌نام رنگارنگ تدوین کرده‌اند دارای آثار ارزشمند و سوزناکی در مراثی خاندان آل عصمت و طهارت در ۱۸ جلد به شرح ذیل می‌باشد: ۱۴ معصوم، انتقام کربلا، دریای اشک، گلشن عزا، بزم غم، آتشکده و...

یکی از سفرنامه های استاد به کربلا:

سفر ششمم به کربلا
هزار و سیصد و هشتاد و ششده بهمنده
اولوب برات زیارت حواله اسفنده
حسین آقام گینه لوطفیله گوندروب دعوت
ائدیب محبتی بو روسیاهی شرمنده
آژانس ماهری گشتیله ثبت نام ائلدوخ
که ماهری گوزل انساندی شخص ارزنده
سچیلدی بیر ماشین عاشق شمیم احبادن
آقا خانم هامیسی حضرته برازنده
بو آلتی مینجی سفردی آقام عنایت ائدوب
خدا نصیب ائده هر شخص آرزومنده
حسین آقا او گوزل قبره جانیمیز قربان
که اوچ یارالی یاتوب بیر صفالی مدفنده
بیری جواندی ادبدن اوپور ایاقلارووی
بیری اوشاقدی مدال شرفدی سیننده
حسین جمالنین انوارینین اشعه سی دی
سالوبدی حیرته موسانی دشت ایمن ده
عزیز فاطمه سن باغ عصمتین گولوسن
او رنگ و عطریده گول، گولمیوبدی گولشنده
سنی زیارت ائدن قانلی قتلگاهونده
زیارت ائیلیوب اللهی عرش ذولمنده
دئدون توکلوم الله دی نه طاغوته
عبادتینده اوزون برده ائیلمز بنده
یزیده بیعت ائلین وئرمرم حسینم من
اگر الیم قالا مقتلده دست دشمنده
ائییلدی هانسی باش ارباب ظلم ائلین اوپدی
او باش تورم وزر و وبالیدور تنده
بو باش جداده ده سروردی سربدارانه
اگر قالا گئجه نی کوللر اوسته گولخنده
یزیدیله منه تاریخ اوزی قضاوت ائدر
بولر بو جامعه کیمدور برنده بازنده
نماز صبحی قیلان مست مست دورد رکعت
نمازی اهل نمازی قویوبدی ریشخنده
گرک یزیدین آچام آوجینی هامی تانیا
ایت اوینادان دگی پیغمبره نماینده
گرکدی شیعه نی عالمده سرفراز ائلیم
مقلد اولمیا زندیقه زند و پازنده
جهانه درس شهامت وئرم قیامیمدن
جنایت اهلینی دائم ائدم سرافکنده
خدیجه بنت خویلد بویوک ننمدی منیم
آنام زکیه دی، مرضیه؛ لعن بر هنده
گرکدی قانیله قرآنیمه یازام تفسیر
اولن شریعت اسلامی ائیلیم زنده
آتام علی نین آدین میندیرم میناره لره
دئسون مرامیمه احسن گذشته آینده
منم حسین، منم انتقام و عدل و قصاص
منم علی الینه ذوالفقار برّنده
گرک مزاریم اولا قبله گاه اهل وفا
جهانه اوردان اولا نور عشق تابنده
بو خانواده یه نازلدی آیه تطهیر
طفیلیدور بیزه خلقتده جمله جنبنده
گرک بو قانیم ائده کربلانی خاک شفا
اولا مزاریما بیچاره لر پناهنده
آتام علی دی که نهج البلاغه صاحبیدی
پیامی دشمنه دندان شکن و کوبنده
آنامدی فاطمه نازلدی شانینه کوثر
گره گشا هامی مردانه کسوت زنده
گرکدی کعبه گله کربلا زیارتینه
نقاط منطقه مبهوت اولا بو پیونده
خلاصه سوم اسفند جمعه هیئتده
قورولدی مجلس تودیع، خیلی زیبنده
فغانیله رفاقه دن ائدوب خداحافظ
بو دیللریله دییردیم جماعته منده
مراغنون گوزل اهلی قالون خداحافظ
چخادمیون بیزی یاددان هامی نشیمنده
بیزی حلال ائلیون بیز سیزی دعا ائدروخ
نجف ده، کوفه ده، کرب و بلاده، مدین ده
هایاندا قاره علم وار اوپون قوتازیندان
دعا ائدون بیزی هر هفته بزم شیونده
عریضه ویز وار علی اکبره یازون آپاراخ
بیز عشق قاصدییوخ سیز گوزل فرستنده
او تربته گئدیروخ کیمیادن افضلدی
ائدر او تربته سجده گذشته آینده
سفارشوز وار ابوالفظله نهر علقمده
دییاخ او قوللاری تندن جدا ظفرمنده
ائدوب لباسیمیزی لوث معصیت چرکین
تمیز ائدنمز اونی هئچ مواد شوینده
گرک سالام اوزومی ایت کیمی نمکزاره
توجه ائتسه آقام زهری دوندرر قنده
شرابی سرکه ائدر سالسا کیمیا نظرین
اولار ثوابه مبدل گناهه پرونده
حسین حسین دئمیشم یئتمیش ایلدی آغلامیشام
نئجه سراغیمه گلمز او غملی مسکنده...
غرض نماز و زیارت اوخوندی آغلاشدوخ
دوشندی سفره صبحانه وجه احسنده
او وقت اولوب اولا زائر، سوار سیر و سفر
اذانی باشلادی طهباز شوق ماذنده
توسل ائدیله کبلای مجید حاجی یعقوب
توکوبله گوز یاشی هم سامع هم سراینده
غرض مراغه نی ترک ائیلدوخ گوزی یاشلی
وسیله سرعتیله یوللانوب ملک کنده
گرک کی تئز یئتیشاخ مرزه ائیلدوخ عجله
شوفر مهارتیله گاز وئروی چکوب دنده
ایکی شوفر ایکیسی ده ولایی مولایی
علی پرست و نوائی عجیب و داننده
یازی یایی سفرین فوق العاده لذتی وار
اوغول اودور دوشه طوفانه قیشدا طوفنده
ماشین اوچاردی گهی قیرقی تک خیاباندان
گهی دوشرده بیاباندا برفه یخبنده
ائدیب نمازی نهاری اقامه سقّزده
نئجه نهار که نمونه نقاط میهن ده
مینون آماندی گئداخ بلکه مرزه تئز یئتیشاخ
گوزل مثلدی کی جوینده اولدی یابنده
بویوک گلین ایکی اوغلوم منیله باهمیدی
باخوب گوروب یئتیشردیم کمال خرسنده
رفیق لریم هره اوز نوبه سینده بیر گولودی
هامیسی لایق بزم نگار و بزمنده
بئله مسافرتین بیر دقیقه سین بیر آیا
آلار معامله اهلی هانی فروشنده
مدیر قافله حاجی علی شجاعی فر
رئیس ماهری، مداح کاروان بنده
محبت، عاطفه، خلق و ادب، فعالیت
ملایمت، هامیسی جمعیدی کبلا بهمنده
ماشیندا آجیل و شیرینی میوه خدکدن
فلاکسیلار دولی چای، آب سرد کلمنده
ماشین نه سرعتیله طی الارضه شاهددی
یولی یوناردی نئجه تخته نی یونار رنده
عروس دشت و دمن چولقانیبدی آغ کفنه
نگار فصل سالوب باشه چادر ژنده
مگر قوجا فلکین کهنه یورقانی داغیلوب
که پنبه لز اولور یره گویدن پراکنده...
گهی ماشیندا مسافر گولوب گه آغلادیلار
گلاب اشگی تبسم قاتاردی گلقنده
مصاحبت خوشودی نیشی یوللارین نوشودی
دولاندی قیش بیزه اولدی بهار فرخنده... 

کوفه
وقت اولدی محبتله اولاخ کوفیه عازم
توفیق بیزه یار اولوب اقبال ملازم
تا قافله عشق مصلایه یئتیشدی
سودازده محراب مطلّایه یئتیشدی
ایوانی همین کوفه ده کی واقعه لردن
زینب اورگین قان ائلین فاجعه لردن
مولا اورگین قان ائلیگن کوفه دی کوفه
دین ملکینی ویران ائلین کوفه دی کوفه
باخ مسجدینه قصر نماز اوردا تمامدی
ناقصلره جبران ائلین کوفه دی کوفه
وار ک.فه ده بد خاطره لر آل رسوله
طاهانی پریشان ائلین کوفه دی کوفه
محملده باشین یاردی همین شهریده زینب
قاندان ساچین الوان ائلین کوفه دی کوفه
سالدی جسد مسلمی دامدان یئره قاتل
غم بارشی طوفان ائلین کوفه دی کوفه
آل اللهی بو شهرده دشمن داشا باسدی
اطفالی هراسان ائلین کوفه دی کوفه
گویمشدی حسینین باشینی خولی کول اوسته
زهرانی پشیمان ائلین کوفه دی کوفه
زینب دئدی قارداش گوزون آچ نوک جداده
باخ گور منی نالان ائلین کوفه دی کوفه
گل زینبین اطرافین آلیب غم ننه زهرا
گیسولرین افشان ائلین کوفه دی کوفه...
افسوس بو شیرین سفرین مدتی آزدی
غربتده کریمی نی سوروشسان کئفی سازدی
قلیاننی چاقلورلا گوزللر نئچه یاندان
گاهی ملکی، گاهی تجلی، گه عطاخان
اولسون ایکی دنیاده خدا، حافظ علیدن
ائتدوخ بو یرودیله خداحافظ علیدن... 

تعداد زوار
رادیو تلویزیوندا بو اخباری یئتوردی
زوار اون ایکی ملیونا آمار یئتوردی
قوی پرچم حریت اوجالسین گونی گوندن
وهابی لرین جانینی آلسین گونی گوندن
هرکس گوره بیلمور بو جلالی، گوزی چیخسن
تشکیلی پوزولسون ائوین عباس آقا یئخسین
تا روز سه شنبه نظر لطف جلی دن
آیریلدی هامی ظاهر صورتده علی دن
آیریلدی بدن جانمیز آیریلماز علی دن
اسلاممیز ایمانیمیز آیریلماز علی دن
دنیاده بیزه غمکش و غمخوار علی دور
عقباده فقط سرور و سالار علی دور
یوخ قافله میزده نه شکایت نه گلایه
الساغه نجفدن گئدروخ کرب و بلایه
باشدان باشا یول خرجیدی احساندی قازاندی
هی سفره اطعامیدی گویا رمضاندی…
دوشدوخ درجه یک هتله کرب و بلاده
گویا اسرا نصفی یانان خیمه سراده
نه پنجره سی یخچالی، نه تخت و نه تلفن
نه برقی شوفاژی نه کمد نه تلویزیون
نه ساعتی نه آینا نه قفلی نه کلیدی
عینا حاج علی عباس یوواسی دیدی ندیدی
یوخ یوخ او قدیم باغداکی چارداخلارا بنزر
ایام شجادوله ده دوتاقلارا بنزر
هی پله چخاردخ خراب اولمیشدی آسانسور
باشدان ایاغا عیب ائدیرم بعضینی سانسور... 

بین الحرمین صفاسی
المنه لله یئتیشیب فیض تمامه
اولده گئدیر قافله عباسه سلامه
تا عرض ارادت اولا اولده وزیره
رخصت آلاق اوندان یئتیشاخ پیش امیره
بئش اهل محبت دوشمیشدوخ بیر اتاقدا
من بلبولودوم بئش گوله بیر شانلی بوداقدا
عباس آقا سوق ائیلدی بین الحرمینه
ایمدی گئدیروخ شوقیله دربار حسینه
وار عشق و صفا گلشنی بین الحرمین ده
یاد ائت منی سن سن منی بین الحرمین ده
خوش حالینه هرکس او گلستان صفاده
شوریله ائده شیونی بین الحرمین ده
ساغ سمتیم حسین قبریدی صول سمتیم ابالفضل
اشکیله بویا دامنی بین الحرمین ده
یعقوبه گئدون مژده وئرون یوسف زهرا
آسمش گویه پیراهنی بین الحرمین ده
بیر صحن گوزل مروه دی بیر صحن صفادی
وار ذوق و صفا معدنی بین الحرمین ده
کشکولیوی آسلا ایکی پیرین قاپیسیندا
ایلرله فقیری غنی بین الحرمین ده
یالوار شاها بلکه وئره دستور وزیره
ایلرله طلا آهنی بین الحرمین ده... 

حسینیم وای حسینه گلستاندا گوللر آغلار
یولار سنبل ساچین بلبللر آغلار
گلنده قانلی باش مطبخ سرایه
تنور آغلار حسینه کوللر آغلار
حسینیم وای حسینیم وای آقام وای
حسینه داغلار آغلار داشلار آغلار
جدالرده یارالی باشلار آغلار
سنق محملده قانلی نیزه لرده
باجیلار سس چکر قارداشلار آغلار
حسینیم وای حسینیم وای آقام وای
حسینه آیلار آغلار ایللر آغلار
اَلُولی سینه ده نیسگیللر آغلار
حسینون عترتین شامه چکنده
جرسلر سس چکوب محمللر آغلار
حسینیم وای حسینیم وای آقام وای
حسینه مریم و سارالر آغلار
حسینه هاجر و حوالر آغلار
آناسی فاطمه ایوای دئینده
بهشت عدنیده حورالر آغلار
حسینیم وای حسینیم وای آقام وای
حسینه حضرت عیسی لر آغلار
کلیم اللهیلر موسالر آغلار
حسینون باشینی طشت طلاده
گوردنده طشتیده یحیالر آغلار
حسینیم وای حسینیم وای آقام وای...
حسینه اربعین زواری آغلار
حسینه کربلا بلواری آغلار
ابوالفضلین صفالی گنبدینده
اَثَر پرچم حسینه ثاری آغلار
حسینیم وای حسینیم وای آقام وای... 

خداحافظی از کربلا
المنه لله نه داریخدوخ نه یورولدوخ
مظلوم آقاما شوقیله دوردگون قوناغ اولدوخ
لازمدی ولی تئز گده مهمان آدام اوزلی
حفظ ائیلیه آدابی دالی اولمیا سوزلی
گوگلوم قوشی پروازه گلور شوق ولادن
بو دیللریله آیریلیرام کرب و بلادن
ای قانه باتان صحرا، کربلا خداحافظ
سنده باش آچار زهرا کربلا خداحافظ
شور و شینه گلمیشدوخ، شاه حسینه گلمیشدوخ
اربعینه گلمیشدوخ کربلا خداحافظ
ای صفالی نهر علقم؛ ای شرافتی زمزم
اهل بیته نامحرم؛ کربلا خداحافظ
دویمادوخ دیاروندن؛ غملی لاله زاروندن
باصفا مزاروندن؛ کربلا خداحافظ
یانمشام گوزوم قالدی؛ دلده چوخ سوزوم قالدی
تلّیده گوزوم قالدی کربلا خداحافظ
بیر گونی خانم زینب دلده کلمه یارب
سسلدی به تاب و تب؛ کربلا خداحافظ...
سفر قورتاریب قالدی اما دادی
بو شیرین سفردن گوگل دویمادی
ماشینلاردا زوار اولوب جا به جا
اورکلر لبالب امید و رجا
هتلده چخوب فوری دوشدوخ یولا
خداحافظ ائتدوخ سفر خیر اولا...

نظرات 1 + ارسال نظر
تامی چهارشنبه 26 بهمن‌ماه سال 1401 ساعت 08:15

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد